Wat doen we?

Met het herijken van het subsidieprogramma welzijn, sport en cultuur sluiten wij meer en beter aan op de beleidsdoelstellingen vanuit de Visie Sociaal domein 2024-2040.
Het proces om te komen tot dit vernieuwde subsidieprogramma heeft vertraging opgelopen, o.a. door personele wisselingen en, vooral, door de complexiteit en participatiebehoefte.
Wij gaan uit van besluitvorming in Q4 - 2025.

In de Beleidsnota Sport en Bewegen streven we naar de stimulatie van sport- en beweegdeelname. Met sportbedrijf Ataro B.V. is een dienstverleningsovereenkomst (DVO) overeengekomen m.b.t. de inzet van de zogenaamde combinatiefunctionarissen ten behoeve van het stimuleren van sport- en beweegdeelname, en de uitvoering van het Valpreventie-project en Jongeren Op Gezond Gewicht. Zo is er aandacht voor bewegen en gezond leven voor jong en oud, en individuen en organisaties. Bij deze werkzaamheden ligt de focus op preventie, wat we op lokaal niveau vertalen naar de kwetsbare doelgroepen qua sportdeelname: ouderen, jonge kinderen, jongeren en inwoners met een lage sociaal economische status (SES). Onze combinatiefunctionarissen voeren programma's uit gericht op deze doelgroepen om hen blijvend aan het sporten en bewegen te krijgen. De voorbereidingen op het kennismakingsproject Sjors Sportief zijn weer opgestart. Via dit project maken leerlingen in het primair onderwijs kennis met lokale sportverenigingen.  

Het contact met scholen, sportverenigingen, kinderopvang, welzijnsorganisaties en zorgaanbiedersteam verloopt grotendeels via Sportservice (combinatiefunctionarissen) van Ataro B.V. Ook zorgt Ataro B.V. voor vakantieactiviteiten, verenigingsondersteuning en brengen ze het al sportaanbod in de gemeente samen op hun website. Hierdoor ontstaat een centrale locatie, waar organisaties en inwoners terecht kunnen met al hun vragen over sport en bewegen. Om het sport en cultureel aanbod extra onder de aandacht van de basisschooljeugd te brengen wordt het project Sjors Sportief georganiseerd.

In het eerste kwartaal van 2025 is er een volgende stap gezet in het onderzoek naar de herinrichting van sportpark Hengelder. In samenwerking met stedenbouwkundig bureau CB5 zijn drie scenario’s ontwikkeld voor een toekomstbestendig en multifunctioneel sportpark. Deze zijn besproken met initiatiefnemers, inwoners en sportverenigingen op het huidige sportpark Hengelder. De input uit deze participatie en de nieuwe inzichten die uit onderzoek zijn opgedaan worden verwerkt in een raadsbesluit, dat aan het eind van dit jaar aan de gemeenteraad wordt voorgelegd. het tweede deel van 2025 staat in het teken van verdiepend onderzoek over eigendomssituaties (juridische posities), de planeconomische invulling (bijdrage betrokken partijen) en de demarcaties van de sportverenigingen op Hengelder (wie is waarvoor verantwoordelijk) en de verdere uitvoering van het lokale sportbeleid.

'Vitale sportverenigingen en sportaanbieders' is een pijler in het gemeentelijk sportbeleid waar uitvoering aan wordt gegeven via het Lokaal Sportakkoord Zevenaar. In dit Sportakkoord zijn diverse organisaties en sectoren vertegenwoordigd, om een integrale aanpak en visie te garanderen. Daarnaast verzorgen Ataro, en indien gewenst partijen zoals de Gelderse Sport Federatie en NOC*NSF, ondersteuning aan verenigingen op specifieke vraagstukken. Voor het onderhoud van de natuurgrasvelden en de binnensportaccommodaties is een dienstverleningsovereenkomst met Ataro gesloten. Ataro is eveneens bezig met de afronding van de werkzaamheden aangaande de LED-verlichting en drainage op de gemeentelijke sportparken. Stichting Accommodatie en Support Hockeyvereniging Zevenaar heeft, in samenspraak met Stichting Waaarborgfonds Sport, een borgstelling aangevraagd voor de vervanging van haar hoofdveld.  

Middels Uniek Sporten besteden we specifiek aandacht aan een groep die achterblijft in beweeggedrag en ondersteuning nodig heeft. Dat doen we door een structurele regionale samenwerking. Er wordt continu gekeken naar kansen en mogelijkheden op lokaal niveau als aanvulling op de regionale inzet van Uniek Sporten.

De besluitvorming over de beleidsnotitie staat gepland voor de raad van december 2025.

In de tweede VGR 2024 is aangegeven dat het parapluplan Archeologie in december 2023 in procedure is gebracht en vanwege omissies in 2024 weer uit procedure is genomen. In de pilot Omgevingsplan Angerlo (publicatie laatste kwartaal 2025 / eerste kwartaal 2026) worden de regels en de correcte beleidskaart voor Archeologie meegenomen. In het najaar van 2025 wordt besloten of Archeologie een thematische wijziging wordt van het Omgevingplan van de gehele gemeente Zevenaar.

In januari 2025 heeft de raad de visie Turmac Cultuurfabriek 2030 vastgesteld. Aanvullend is er door de raad een marktverkenning gevraagd om de uitvoeringsplannen en vervolgstappen te staven, deze wordt uitgevoerd en uitkomsten worden in oktober aan de raad toegelicht.

Met Kunstwerk! zijn aanvullende afspraken vastgelegd in de beschikking voor het borgen van volwasseneneducatie in hun aanbod en de inzet van de versterkingsgelden voor de bibliotheek. Samen met Kunstwerk! en de gemeenten Duiven, Westervoort wordt sinds september 2025 gewerkt aan het vernieuwen van het beleidskader Kunstwerk!, waarbij monitoring en prestatieafspraken verder worden doorontwikkeld. Aandachtsgebied hierbij is de bibliotheek. Vanaf juli 2026 hebben gemeenten zelf de zorgplicht voor bibliotheken, waarbij moet worden zorg gedragen voor de uitvoering van de 5 bibliotheekfuncties uit de Wet stelsel openbare bibliotheekvoorzieningen (WSOB).
In februari heeft een collegebrede middag plaatsgevonden aangaande de toekomst van het Filmhuis, daarnaast is in januari de visie Turmac Cultuurfabriek vastgesteld. Hierbij is het verzoek gedaan voor een aanvullende marktverkenning. In het komende voorstel aan de raad over de Turmac Cultuurfabriek zal ook de toekomst van het FIlmhuis meegenomen worden.

a.         Toeristische infrastructuur (paden, routes, bewegwijzering):
Het kinderklompenpad kids in Giesbeek is op 18 juni geopend. Dit was het laatste klompenpad in de gemeente en hiermee heeft bijna iedere kern een klompenpad in de nabije omgeving. De klompenpaden worden, zover mogelijk, geïntegreerd in het wandelnetwerk.
Wij adviseren het routebureau vanuit de GMR met de uitvraag voor het beheer van fiets- en wandelnetwerk. In 2026 moet hier een nieuwe overeenkomst liggen die voor alle gemeentes binnen de GMR geldig is.

b.         Ontwikkeling van aanbod voor dag- en verblijfsrecreatie:
Wij nemen deel in werkgroepen van de ontspannen regio. Op het gebied van Groenblauw raamwerk en Recreatie en Toerisme adviseren wij en stemmen wij af met bestuurders. Eind 2025 is het onderzoek naar Ruimte voor recreatie afgerond. Hierin wordt gekeken waar er ruimte is voor recreatie binnen groen en blauw in onze regio om de toenemende verstedelijking gelijk op te laten gaan met ruimte om te recreëren.

In GMR-verband zitten wij in de begeleidings- en stuurgroep van het opgestelde Masterplan Romeins Verleden voor de regio Arnhem-Nijmegen (en deels rest van Gelderland); deze is tijdens het regiocongres in februari officieel gelanceerd. In onze opdracht en met behulp van een breed maatschappelijk projectteam hebben kwartiermakers een uitvoeringsprogramma opgesteld om het Romeinse verleden in Zevenaar en de Liemers (waaronder Herwen-Hemeling) Zevenaar/Liemers beter zichtbaar en beleefbaar te maken.
Het belevingsconcept voor het 3e waterverhaal van Nederland “De Rivier, je kunt er niet omheen” is mede door onze inzet als programmateamlid en voorzitter van de bestuurlijke kopgroep de fase van uitvoering ingegaan. Dit doen wij samen met de rest van de GMR, de Veluwe en een deel van Overijssel. Vanuit en met de GMR zijn we gestart met de ontwikkeling/het aanjagen van lokale subgebiedjes binnen het geheel van het 3e waterverhaal, waaronder twee van de drie in de Liemers.
Als stuurgroeplid van het Cultuur- en Erfgoedpact leveren we een bijdrage aan de uitvoering ervan, waaronder het beoordelen van binnenkomende subsidieaanvragen. Daarnaast hebben we een bijdrage geleverd aan de nieuwe subsidieaanvraag voor het nieuwe CEP Liemers/Betuwse Waard.

c.          Samenwerking en kwalitatief & innovatief ondernemerschap:
Namens de Liemerse gemeenten heeft Zevenaar zitting als adviseur Vrijetijdseconomie in de Lokale Actie Groep van de Leader de Liemers (zie ook 3.3.2).  Vanuit Leader subsidie zijn er diverse projecten  vanuit gemeente Zevenaar ingediend.Zie oa. Jaarverslag https://leaderdeliemers.nl/wp-content/uploads/Jaarverslag-LEADER-de-Liemers-2024.pdf. In 2025 zijn er vanuit de gemeente Zevenaar opnieuw projecten ingediend o.a. 2 in de toeristische sector.
Er zijn in 2024 twee toeristische cafés georganiseerd. Voor 2025 is besloten om het concept van het toeristisch café door te zetten met de Liemerse ambassade. Dit om de sector  breder in de Liemers te bereiken. Deze toeristische cafés vinden in 2025 plaats op 27 maart en 30 oktober.
Het portefeuillehoudersoverleg Vrijetijdseconomie de Liemers is voorbereid en ondersteund. Deelgenomen hebben we aan de opgave Ontspannen Regio binnen de GMR.

d.         Marketing, informeren & inspireren:
Onder de vlag van Kijk verder in de Liemers is meer ingezet op actieve profilering van de Liemers via sociale media en een aantal publicaties.
Onder regie van de GMR is verder gewerkt aan een herziening van de opdracht aan TVAN (Toerisme Veluwe Arnhem Nijmegen), als ook aan de nieuwe manier van samenwerken.  

e.         Doeltreffend beleid:
Begin 2025 hebben we de uitvoeringsagenda VTE 2025 vastgesteld. We zijn gestart met een doorkijk naar de toekomst van recreatie & toerisme in Zevenaar (met een doorkijkje naar de rest van de Liemers).
Vanuit VTE hebben we een bijdrage geleverd aan de beleidsnotitie Erfgoed, die eind dit jaar gereed zal zijn.  
Het toetsingskader voor verblijfsaccommodatie is eind 2025 afgerond en publiek beschikbaar gemaakt voor ondernemers.

Onder de ontspannen regio vallen het Groenblauw Raamwerk, Cultuur en Recreatie&Toerisme. Wij nemen deel aan alle werkgroepen hierin, waarmee wij zorgen dat Zevenaar goed vertegenwoordigd is.
Wij nemen deel aan de regionale agenda 2025-2028 van de GMR. Deelname is een continue proces. Om die reden stellen wij voor dit resultaat af te sluiten. Voor zover aan de orde, worden binnen de GMR opgestelde beleidsdocumenten via de reguliere procedure ter besluitvorming aan u aangeboden.

Op basis van het IBOR en de daaruit voortvloeiende beheerplannen beheren, onderhouden en vervangen wij de openbare ruimte. De raad informeren wij periodiek over de voortgang en resultaten.
Jaarlijks voeren wij een beleidsschouw uit in augustus.  De gemiddelde uitkomst van de schouw ligt redelijk op lijn met de door de raad vastgestelde onderhoudsniveaus. Alleen voor onkruid op verhardingen en de groenvoorzieningen komen de resultaten nog niet volledig overeen met de vastgestelde ambities. In de RIB-506 hebben wij u over deze resultaten geïnformeerd.

Bij groot onderhoud en renovaties hebben wij delen van grote gazonvlakken omgevormd naar kruidenrijke vegetatie. Bij het aanbrengen van nieuwe beplanting kiezen wij voor bloemrijke en insectvriendelijke soorten. We hebben een kansenkaart biodiversiteit opgesteld en verder hebben we een aantal nestgelegenheden aangebracht voor insecten en vogels. We gaan nog een specifiek beleidsplan opstellen met als onderwerp de versterking van de biodiversiteit. In 2024 hebben wij over dit onderwerp met u gesproken tijdens een informatieve raadsvergadering. Dit plan is naar verwachting in Q1 2026 gereed.

In het plantseizoen 2024-2025 zijn we gestart met de aanplant van jonge bomen op de volgende locaties:
- Hengelder; 3000 stuks bosplantsoen bomen (eik, es, linde) en 1000 stuks bosplantsoen struiken (sleedoorn, hazelaar, hondsroos e.a.)
- Gebied tussen De Tol en De Bem; 75 laanbomen

Daarnaast trachten wij bij revitaliseringen en grootschalige renovaties waar mogelijk bomen toe te voegen.

We hebben in 2024 alle locaties digitaal inzichtelijk gemaakt opdat we de effecten van de bestrijding in de tijd kunnen volgen (monitoringssysteem). Verder voeren wij jaarlijks de bestrijding uit waarbij de focus ligt op de Japanse Duizendknoop en de Reuzenberenklauw. Wij passen diverse methodes toe zoals heet water, afgraven en elektrocuteren. Wij volgen nieuwe ontwikkelingen op de voet. De Reuzenberenklauw bestrijden wij door deze tijdig te maaien en/of af te graven en af te voeren.

Voor de grootschalige integrale vervangingen van de openbare ruimte passen wij een gedegen participatieproces toe. Daarnaast krijgt het afstemmen van belangen, intenties en gevoeligheden met de omgeving bij de voorbereiding en uitvoering van werkzaamheden in de openbare ruimte extra aandacht in de vorm van omgevingsmanagement. De omgevingsmanager verbindt inwoners en partijen met elkaar en eisen en wensen van stakeholders aan (project) doelen van de gemeente. Daarbij besteden we ook aandacht aan een heldere en transparante terugkoppeling van opgehaalde informatie en geven wij aan wat we hiermee wel of niet gaan/kunnen doen. Zo richten we een projectpagina in waarin inwoners naast relevante operationele informatie ook een verslag en terugkoppeling van de participatieronde(s) kunnen nalezen.

In het revitaliseringsproject Bloemenkamp hebben inwoners de nieuwe inrichting van de speeltuin meebepaald. Ook bij de revitalisering van Lobith is dit gebeurt. Specifiek hebben wij samen met de direct omwonenden van een drietal braakliggende velden plannen gemaakt voor een nieuwe invulling. Dit heeft geresulteerd in een compleet nieuwe invulling waar spelen en ontmoeten voor jong en oud voorop staat.

Daarnaast is in voorbereiding een voorstel waarin wij spelregels opstellen voor het mogelijk maken van zelfbeheer in de openbare ruimte. Hiermee willen we bewoners meer betrekken bij het beheer van de openbare ruimte in hun eigen leefomgeving. Deze spelregels maken het makkelijker voor bewoners om initiatieven (bijvoorbeeld via Zevenaar Doet) tot uitvoering te brengen. Tegelijkertijd voorkomen de spelregels dat het initiatief leidt tot ondoelmatig beheer van de openbare ruimte door de gemeente.

De raamovereenkomst voor de levering en plaatsing van speelvoorzieningen hebben wij in 2025 met 1 jaar verlengd. Renovatie van bestaande speelterreinen vindt, op basis van het beheerplan Spelen, over de hele gemeente plaats. Daarbij volgen wij een participatief proces waarbij bewoners binnen bepaalde kaders een keuze maken voor de soort speeltoestellen die geplaatst worden en de inrichting van de speelplek.  In 2025 zijn de volgende locaties (her)ingericht:

Inclusieve speel- en ontmoetingslocaties:
- de Zwanenwaay in Babberich
- Droogveld in Tolkamer
- De Olmen in Zevenaar (in voorbereiding)
- de vissteiger in Rosorum
- Schutterstal in Ooy.

Natuurlijke speel- en ontmoetingslocaties:
- Bizetstraat in Zevenaar
- Omgeving Carrousel in Zevenaar

Daarnaast hebben we op diverse andere locaties regulier speeltoestellen vervangen op basis van uitgevoerde inspecties. Bij grote revitaliseringsprojecten wordt de vervanging van speeltoestellen standaard meegenomen zoals in Bloemenkamp, Schrijvershoek en Lobith. De Nota Speelplekken is bijna gereed. Naar verwachting eind 2025 leggen wij de nota ter vaststelling aan u voor. Vooruitlopend op de formele vaststelling wensen wij de nota nog aan u te presenteren tijdens een nog te plannen informatieve raadsbijeenkomst.

Bij nieuwe aanleg, vervanging of groot onderhoud van de openbare ruimte kijken wij standaard naar verbetering van de bereikbaarheid van objecten en routes voor alle doelgroepen. Voorbeelden hiervan zijn het standaard verlagen van de trottoirbanden bij de hoeken van straten en de aanleg van ribbelstroken voor visueel gehandicapten bij openbaar vervoervoorzieningen. In 2025 hebben we daarnaast nog een voetpad gerealiseerd naast het bestaande fietspad in het belang van de veiligheid en comfort van de voetganger. Tevens hebben we de doorstroming van het fietsverkeer op de snelfietsroute verbeterd ter hoogte van de aansluiting van de Edisonstraat met de overgang Doesburgseweg.

Recent hebben wij in park Rosorum samen met de visvereniging HSV de Breuly de toegankelijkheid voor vismogelijkheden verbeterd door een tweede vispad aan te leggen voor mensen die minder mobiel zijn.
De gegevens uit een onderzoek naar het verbeteren van de toegankelijkheid van de openbare ruimte hebben we verwerkt in onze plannen voor revitalisering en groot onderhoud.

Vooruitlopend op de Nota Spelen hebben we de toegankelijkheid en gebruik van enkele speelplekken voor alle doelgroepen sterk verbeterd.