Inleiding
In dit hoofdstuk geven wij u op hoofdlijnen inzicht in het verloop van de begroting en de actuele financiële ontwikkelingen.
In het hoofdstuk Financiën vindt u in het “Overzicht financiële mutaties in de 2e voortgangsrapportage" alle financiële mutaties met een specificatie van de financiële effecten van deze 2e voortgangsrapportage. De financiële mutaties > € 100.000 lichten wij daar toe. Op basis van de financiële verordening 2025 lichten wij mutaties < € 100.000 niet toe.
Exploitatie (bedragen x € 1.000) | Begroting 2025 | Begroting 2026 | Begroting 2027 | Begroting 2028 |
|---|---|---|---|---|
Primitieve begroting 2025-2028 | -902 | -6.464 | -5.445 | -6.029 |
1e voortgangsrapportage 2025 | -1.888 | -401 | -82 | 189 |
Kadernota 2026 | 0 | 2.099 | 4.087 | 5.489 |
Wijzigingen tot de 2e voortgangsrapportage 2025 | 0 | -1 | -1 | -1 |
Stand tot de 2e voortgangsrapportage | -2.791 | -4.767 | -1.441 | -352 |
1. Autonome ontwikkelingen | 660 | 4.727 | 4.339 | 1.439 |
2. Actualisatie bestaand beleid | 1.363 | -62 | -71 | 1 |
5. Mutaties < € 100.000 | -541 | -221 | -88 | -88 |
Totaal mutaties 2e voortgangsrapportage | 1.482 | 4.444 | 4.180 | 1.352 |
Begrotingssaldo na de 2e voortgangsrapportage | -1.309 | -323 | 2.739 | 1.000 |
Toelichting financieel meerjarenbeeld
Het saldo in de primitieve begroting 2025 is € 902.000 negatief. Na de meerjarenbegroting 2025-2028 is de 1e voortgangsrapportage 2025 vastgesteld met een negatief effect van € 1.888.000. De mutaties die volgen uit deze 2e voortgangsrapportage komen in 2025 uit op een voordeel van totaal € 1.482.000.
De drie grootste mutaties zijn: de algemene uitkering, BUIG en zorgkosten. De toename van de algemene uitkering laat in alle jaren een groei zien. In 2025 een voordeel (€ 1.610.000). Het budget voor de te verwachten uitkeringen (BUIG) is bijgesteld. In 2025 per saldo een nadeel (€ 1.059.000). Ook is het budget voor de zorgkosten, in het kader van het woonplaatsbeginsel, bijgesteld. Dit geeft een voordeel in 2025 (€ 931.000).
Daarnaast zijn de zorgkosten WMO en jeugd gecompenseerd met 3,21% (4,41% minus 1,20% welke in de begroting 2025 is opgenomen). Dit geeft een structureel nadelig effect (€ 1.118.000) welke wij afboeken op de stelpost die is opgenomen voor indexatie bij de meicirculaire 2025. In deze voortgangsrapportage nemen we alleen het (budget neutrale) effect voor 2025 op. Het effect vanaf 2026 wordt meegenomen in de begroting.
Ook zijn er andere budgetmutaties, waaronder een verhoging (€ 300.000) van het inhuurbudget voor ziekteverzuim.
Het totaal van de mutaties leidt tot een nieuw begrotingssaldo voor 2025 van € 1.309.000 negatief. Voor 2026 is dit ook nog negatief. Voor de jaren 2027 en 2028 is het begrotingssaldo positief. In het meerjarensaldo in deze 2e voortgangsrapportage zitten zowel incidentele als structurele baten en lasten. Het structurele begrotingssaldo presenteren we in de meerjarenbegroting 2026-2029.
Mutaties met een financieel effect van € 250.000 of meer:
Hieronder vindt u een tabel waarin de mutaties met een budgettair effect op de begroting van meer dan € 250.000 worden gepresenteerd. Daarna worden deze mutaties toegelicht.
Bedragen x € 1.000
Mutatie omschrijving | Begroting 2025 | Begroting 2026 | Begroting 2027 | Begroting 2028 | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Overzicht van de mutaties >= € 250.000 | ||||||||
1. Autonome ontwikkelingen | 1.062 | 4.958 | 4.339 | 1.439 | ||||
Actualisatie budget rentelasten | 253 | V | 0 | V | 0 | V | 0 | V |
Algemene uitkering - meicirculaire 2025 | 1.610 | V | 4.958 | V | 4.339 | V | 1.439 | V |
Budgetmutatie lasten/baten sport | 259 | V | 0 | V | 0 | V | 0 | V |
Budgetmutatie uitkeringslasten/-baten (BUIG) | -1.059 | N | 0 | V | 0 | V | 0 | V |
2. Actualisatie bestaand beleid | 727 | 235 | 0 | 0 | ||||
Actualisatie afschrijvingen | 591 | V | 0 | V | 0 | V | 0 | V |
Budgetmutatie inhuur derden wegens ziekte | -300 | N | 0 | V | 0 | V | 0 | V |
Budgetmutatie terugvordering zorgkosten op basis van het woonplaatsbeginsel | 931 | V | 0 | V | 0 | V | 0 | V |
Fasering budget vastgoed in verband met verkoopopbrengst | -495 | N | 235 | V | 0 | V | 0 | V |
(V = Voordeel; N = Nadeel) | ||||||||
Toelichting mutaties > € 250.000
1. Autonome ontwikkelingen
Actualisatie rentelasten 253.000 N
Door een lagere werkelijke financieringsbehoefte dan begroot verwachten we een voordeel op rentelasten van € 253.000.
Algemene uitkering - meicirculaire 2025 1.610.000 V
In de meicirculaire 2025 is een compensatie opgenomen voor loon- en prijsontwikkeling. Dit bedrag reserveren wij voor indexatie van de verschillende onderdelen in onze begroting. Daarnaast zijn voor de jaren 2025 tot en met 2027 extra middelen beschikbaar gesteld voor jeugdzorg en voor demping terugval gemeentefonds. Hierover informeerden wij u in juni 2025 met raadsinformatiebrief Z/25/495392.
Budgetmutatie lasten/baten sport 259.000 V
In de begroting is nog geen rekening gehouden met kostenverhogende btw en de compensatie die we hiervoor ontvangen van het Rijk. Op basis van de in het 1e kwartaal aangevraagde 'Specifieke uitkering stimulering sport 2025' (SPUK, voor compensatie van kostenverhogende btw) is in juli 2025 het voorschot ontvangen. Het door het Rijk beschikbaar gestelde voorschotbedrag is voldoende om de kostenverhogende btw te compenseren. Daarnaast is in 2025 een nabetaling ontvangen naar aanleiding van de definitieve vaststelling van deze SPUK over het jaar 2023 en een afrekening n.a.v. de vaststelling van de SPUK MEOZ (meerkosten energie openbare zwembaden) over 2023. De extra baten voor 2025 bedragen € 1.451.000 (voordeel).
Naast deze vaststellingen van de specifieke uitkeringen houden wij rekening met hogere lasten in verband raming van de kostenverhogende btw inclusief en de bijgestelde indexering voor de dienstverlening op basis van de afspraken vastgelegd in de DVO's (dienstverleningsovereenkomsten tussen gemeente en Ataro BV). Totaal hogere lasten bedraagt € 1.192.000 (nadeel). Per saldo is het voordeel in 2025 eenmalig € 259.000.
Budgetmutatie uitkeringslasten/-baten (BUIG) 1.059.000 N
Op basis van de prognose van de Regionale Sociale Dienst (RSD-de Liemers) van de te verwachten hogere uitkeringslasten actualiseren wij de ramingen. De prognose is gebaseerd op de uitgaven tot en met juni 2025. Daarnaast wordt rekening gehouden met hogere bijdragen van het Rijk, gebaseerd op het in april 2025 gepubliceerde bijgestelde nader voorlopig budget inkomensdeel (BUIG), aangevuld met de te verwachten compensatie op grond van de 'vangnetregeling'. Door de hogere lasten verwachten wij een nadeel in 2025 van € 1.187.000. Het voordeel door de hogere baten bedraagt € 128.000. Per saldo verwachten wij een nadelig resultaat 2025 voor de uitkeringslasten/-baten € 1.059.000.
2. Actualisatie bestaand beleid
Actualisatie afschrijvingen 591.000 V
Jaarlijks worden de afschrijvingslasten geactualiseerd. Voor 2025 geeft dit een voordeel van € 591.000. Dit voordeel wordt veroorzaakt door het faseren van investeringen. Hierdoor verschuift de start van de afschrijvingslast mee. Dit werkt door in diverse programma's.
Budgetmutatie inhuur derden wegens ziekte 300.000 N
Het ziekteverzuim ligt momenteel tegen de 8%. We zien met name een aantal langdurige ziektegevallen. De raming in de primitieve begroting van het ziektebudget is € 290.000. Bij de 1e voortgangsrapportage is
€ 375.000 bijgeraamd. Als we kijken naar de nu afgesloten inhuurcontracten wegens ziekte, is het budget inclusief bijraming per 01-07-2025 reeds overschreden. Daarnaast neemt het aantal zwangerschapsverloven toe als gevolg van de verjonging van de organisatie. In de cijfers is rekening gehouden met de inkomsten van het UWV. Deze worden ingezet als dekking van de inhuurkosten, maar zijn niet voldoende om een gemiddelde zwangerschapsvervanging te kunnen bekostigen. Gelet op de uitvoering van uw ambities en continuïteit van de bedrijfsvoering ramen we het ziektebudget bij met € 300.000. Dit is benodigd om de huidige aangegane contracten en de geschatte nog komende verplichtingen te kunnen voldoen in de resterende maanden van 2025.
Budgetmutatie terugvordering zorgkosten op basis van het woonplaatsbeginsel 931.000 V
Vanaf vorig jaar zijn reeds betaalde zorgkosten gecontroleerd in het kader van het woonplaatsbeginsel. Het blijkt dat wij zorgkosten hebben betaald waarvan nu blijkt dat deze door een andere gemeente betaald moesten worden. De betaalde kosten zijn nu in rekening gebracht bij de juiste gemeenten. Dit levert dit jaar een incidenteel voordeel op van afgerond € 930.000.
Fasering budget vastgoed in verband met verkoopopbrengst 495.000 N
De locaties Reisenakker en Engeveldweg zijn onderdeel van een ontwikkellocatie in de omgevingsvisie. De verwachting is dat de geplande verkoopopbrengst in 2025 voor beide locaties later komt. Reisenakker is onderdeel van de A12 zone. De verwachting is dat de GREX voor het gebied rondom de Reisenakker in de loop van 2026 geopend gaat worden. Dit hangt samen met de aankoop van de gronden in deze zone. De mogelijke verkoopopbrengst is op grond hiervan verplaatst van 2025 naar 2026.
De woningen aan de Engeveldweg zijn onderdeel van de ontwikkeling van de Spoorzone. De verwachting is dat dit langer duurt voor hier duidelijkheid over is. De mogelijke verkoopopbrengst is op grond hiervan verplaatst van 2025 naar 2029. Dit geeft een eenmalig nadeel in de begroting 2025 van € 495.000 en een eenmalig voordeel van € 235.000 in 2026 en € 260.000 in 2029 in programma 0.